galeria w mariborze
konkurs na Nową Galerię Sztuki w Mariborze, Słowenia
wyróżnienie
Marcin Jojko, Bartek Nawrocki, Tomasz Berezowski, Grzegorz Ostrowski, dots.pl (wizualizacje)
Maribor, będący Europejską Stolicą Kultury w 2012 roku, potrzebuje nowej, unikalnej galerii sztuki, która miałaby szanse stać się rozpoznawalnym punktem na planie miasta. Zaproponowana Nowa Galeria Sztuki w Mariborze (UGM) jest naszą odpowiedzią na główne hasło przyszłej stolicy kultury – “Czysta Energia” oraz manifestem estetyki ekologicznej i projektowania opartego o efektywność energetyczną budynku i zrównoważony rozwój. Lokalizacja galerii w sercu Mariboru stwarza okazję do nawiązania dialogu z otaczająca starówką, górzystym krajobrazem i lokalną społecznością i jednocześnie wygenerowania procesu rewitalizacji otaczającej tkanki miejskiej. Nasz budynek jest dominantą – rozpoznawalnym znakiem w sieci przestrzeni publicznych miasta i na tle jego malowniczej sylwety. To tętniące życiem centrum interakcji kulturalnych, kreatywności i intelektualnej refleksji, będące jednocześnie nowoczesnym budynkiem ekologicznym, wykorzystującym odnawialne źródła energii.
Bezpośrednia lokalizacja galerii przy planowanej promenadzie wzdłuż brzegu rzeki oraz pomysł na zagospodarowanie północnej części kwartału jako terenów zielonych mają znaczący wpływ na organizację strefy parteru budynku. Otwarta przestrzeń publicznego forum w połączeniu z przeziernością parteru służą wizualnemu i pieszemu połączeniu planowanej promenady oraz parku. Kontynuacja przestrzeni wystawowych, biblioteki, Muzeum dla Dzieci i różnorodnych aktywności artystycznych na zewnątrz budynku umożliwiają animację codziennego życia w sąsiedztwie galerii.
Forum nowej galerii tworzą otwarte lobby, będące sercem budynku, wraz z kawiarniami, restauracją i sklepami muzealnymi, bezpośrednio połączone z biblioteką, Muzeum dla Dzieci i audytoriami. Tutaj znajduje się początek trasy dla zwiedzających, prowadzącej na poziomy ekspozycji.
| program | pasywna i kontekstualna forma |
organizacja warstw programowych |
Ideą projektu było skompresowanie programu kompleksu galerii wewnątrz pasywnej formy w celu uzyskania najlepszych parametrów energetycznych proponowanej kubatury. Zróżnicowany program rozmieszczono na kolejnych poziomach budynku, przypisując odpowiednio każdemu poziomowi daną funkcję i jednocześnie zachowując otwartość i elastyczność całej struktury UGM, umożliwiające kreowanie dialogu pomiędzy zwiedzającymi i artystami.
Elewacja Nowej Galerii w Mariborze jest odpowiedzią na bio-klimatyczne potrzeby budynku. Przestrzenie wystawowe i pozostałe pomieszczenia wykorzystują górne, filtrowane światło dzienne, dzięki czemu zabezpieczono wystawiane dzieła sztuki przed szkodliwym promieniowaniem UV i równocześnie cały budynek przed nadmiernym nagrzewaniem. Wykorzystanie drewna będącego jednym z najbardziej ekologicznych materiałów (biorąc również pod uwagę cały cykl produkcji) jako zewnętrznej okładziny umożliwia stworzenia silnego i rozpoznawalnego charakteru nowej galerii.
Konstrukcja budynku składa się z trzech podstawowych elementów nośnych: trzonów, stropów i elewacji. Dwa wewnętrzne trzony pracują jako pionowe elementy nośne dodatkowo stabilizując całą konstrukcję ze względu na siłę wiatru.
W projekcie zaproponowano przemyślane i wielowarstwowe podejście do zrównoważonego rozwoju budynku. Pasywna forma jest tu podstawowym czynnikiem mającym wpływ na bilans energetyczny budynku. Zorientowana południowo, pochylona elewacja nowej galerii umożliwia wykorzystanie w dogodny sposób energii słonecznej dla celów grzewczych. Zaopatrując stosunkowo duże połacie elewacji w ogniwa fotowoltaiczne, proponuje się wytwarzanie energii elektrycznej na potrzeby własne, a docelowo, w przyszłości również na sprzedaż.
| podgrzewanie c.w.u | produkcja energii elektrycznej |
Wysoka otwarta przestrzeń wewnątrz budynku, łącząca kolejne poziomy budynku, ma również znaczący wpływ na zaprojektowany system wentylacji hybrydowej. Bliskie sąsiedztwo rzeki zachęca do wykorzystania jej potencjału energetycznego wspomaganego pompą ciepła. Aktywne stropy grzewczo-chłodzące wspomagane urządzeniami typu fancoil zaprojektowano jako efektywny i ekologiczny system dedykowany nowej Galerii Sztuki w Mariborze.
| chłodzenie wodą z rzeki (lato) |
ogrzewanie wodą z rzeki (zima) |
| wentylacja hybrydowa | oświetlenie dzienne i system stropów grzewczo-chłodzących |