muzeum procesów

konkurs na Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie
Marcin Jojko, Bartek Nawrocki, Dick van Gameren

problem
Miejsce sztuki współczesnej w dzisiejszym społeczeństwie, sposób jej eksponowania i doświadczania, relacje i ruch pomiędzy strefami ekspozycji a przestrzenią publiczną. Próba stworzenia otwartego na miasto „muzeum procesów i ruchu”, będącego wyraźnym zaprzeczeniem sąsiadującego Pałacu Kultury i Nauki.

metoda
Nowego Muzeum Sztuki Nowoczesnej nie należy pojmować w kategoriach obiektu czy też współczesnego monumentu, ale jako węzeł, rodzaj centralnego punktu w tkance urbanistycznej Warszawy. Zagęszczenie przestrzeni publicznych, komercyjnych oraz nade wszystko kulturowych intensyfikuje istniejącą tkankę miejską i tworzy katalizator dla kulturowego i towarzyskiego życia stolicy. Muzeum jest nierozerwalnym elementem zarówno miejskiej sieci przestrzeni publicznych jak i całego założenia kubaturowego centralnej części miasta, zapisanego w aktualnym planie zagospodarowania przestrzennego.

Projekt oparty jest na zestawieniu dwóch pętli ruchu, dwóch dróg. Pętla publiczna będąca przedłużeniem przestrzeni publicznych miasta wije się wewnątrz budynku jako nieprzerwana droga wchodząca jedocześnie w relacje z otoczeniem. Jej ściśle określony przebieg oferuje połączenie będącego w ciągłym ruchu świata zewnętrznego z równoczesnymi zdarzeniami wewnątrz budynku. Pętla publiczna to nieustannie zmienna przestrzeń, którą zaprojektowano w kontraście do zamkniętych, wyraźnie zdefiniowanych, neutralnych i fleksybilnych przestrzeni sal ekspozycyjnych. Każda z sal może posiadać swój szczególny charakter, ale istnieje również możliwość połączenia ich do zwiedzania w zależności od wymagań kuratora. Wszystkie połączone sale wystawowe tworzą drugą, odrębną pętlę, która penetruje budynek bez przecinania drogi publicznej.

Wewnętrzny układ przestrzenny znajduje swoje odzwierciedlenie na zewnątrz bryły muzeum dzięki różnemu natężeniu transparentności wierzchniej powłoki. W miejscach gdzie pętla publiczna styka się z elewacją budynku, powłoka jest całkowicie przeźroczysta (przeszklenia w elewacji oraz na dachu). Pozostałą część skóry wykonano z transparentnego betonu. Stopień przeźroczystości jest zmienny i zależy na danym obszarze fasady od ilości zatopionych w betonie szklanych włókien. Sale ekspozycyjne i inne pomieszczenia stykające się z elewacją posiadają możliwość doświetlenia światłem filtrowanym przez beton. Ruchome przesłony w przestrzeniach wystawowych dodatkowo pozwalają na sterowanie natężeniem wpadającego światła. Pustka pomiędzy zewnętrzną warstwą elewacji a konstrukcją to rodzaj aktywatora. Zaprojektowano tu system oświetlenia (panele typu LED) pozwalający na stworzenie na powłoce w ciągu dnia, ale nade wszystko po zmroku, subtelnej projekcji światła, obrazów i informacji. Zmienne kolory i natężenie oświetlenia, wspólnie ze światłem penetrującym z wnętrz pomieszczeń zlokalizowanych bezpośrednio za powłoką tworzą wielowarstwową głębię. Wszystko to pozwala na nieprzerwany proces transformacji budynku w czasie.