muzeum wyspiańskiego w krakowie

konkursu na opracowanie koncepcji architektoniczno-urbanistycznej Muzeum Stanisława Wyspiańskiego w Krakowie
Paweł Góral, Marcin Jojko, Bartłomiej Nawrocki, Agnieszka Weber, Karolina Więcławik

Kwartał Muzealny

Specyficzna lokalizacja i skala założenia oraz znaczne odległości pomiędzy czterema głównymi obiektami kultury wchodzącymi w skład planowanego zespołu muzealnego uniemożliwiają bezpośrednie powiązanie przestrzenne tych instytucji i wykreowanie tradycyjnie rozumianego kwartału zabudowy o zdefiniowanych pierzejach oraz wnętrzu. Dlatego też proponowane rozwiązanie przestrzeni pomiędzy budynkami z jednej strony na ma celu utworzenie podstawowych kierunków funkcjonalno-przestrzennych, służących powiązaniu przyszłych obiektów, z drugiej zaś – poprzez uporządkowanie oraz korekty w przebiegu istniejącej infrastruktury i stworzenie dodatkowej kubatury zieleni wysokiej – wytworzenie realnej przestrzeni publicznej przed budynkami poszczególnych muzeów. Jednocześnie zapewniono wizualne powiązanie strefy wejściowej Hotelu Cracovia z pomnikiem Stanisława Wyspiańskiego, stanowiącym centralny punkt placu muzealnego i w dalszej perspektywie – projektowanym Muzeum. Na kierunku poprzecznym wschód – zachód, pomiędzy Gmachem Muzeum Narodowego a Muzeum Czynu Powstańczego, zaprojektowano sekwencję przestrzeni publicznych o zróżnicowanym charakterze i funkcji, łącząc je w swoistą oś kultury.

Muzeum Stanisława Wyspiańskiego

Budynek nowego Muzeum Stanisława Wyspiańskiego stanowi wypadkową kilku istotnych zmiennych planowanej inwestycji, takich jak kształt i lokalizacja działki, bezpośrednie sąsiedztwo zabytkowego Gmachu Muzeum Narodowego, określona obsługa komunikacyjna oraz stosunkowo duży planowany program użytkowy. Zgodnie z założeniami przestrzeń nowego Muzeum nie powinna służyć wyłącznie prezentacji bogatej spuścizny artysty, lecz przede wszystkim stanowić ma istotny katalizator współczesnego życia kulturalnego w skali krajowej a nawet europejskiej, ukazując uniwersalny charakter sztuki Wyspiańskiego. Dlatego też podstawową decyzją projektową było odpowiednie wykreowanie dodatkowej wartości w postaci centralnej przestrzeni pomiędzy Gmachem Muzeum Narodowego a strefą ekspozycji nowego Muzeum oraz nadanie jej niepowtarzalnego charakteru i rangi adekwatnej dla samej instytucji jak i jej patrona.

 

Przestrzeń głównego holu to bezpośrednie przedłużenie placu przy pomniku Stanisława Wyspiańskiego. Tarasowo ukształtowane wnętrze niejako wyrzeźbione w bryle części ekspozycyjnej z jednej strony pozwala na dogodną obsługę sal wystawowych, z drugiej zaś tworzy wielopoziomową i wielofunkcyjną strefę obsługującą podatną na ciągłe zmiany i będącą niejako wizytówką przyszłego muzeum. Takie rozwiązanie umożliwia odpowiednie zaplanowanie ruchu zwiedzających przy czasowym ograniczeniu dostępu do niektórych fragmentów ekspozycji. Pozwala również na dogodne doświetlenie istniejących pomieszczeń Gmachu Muzeum Narodowego, pozostającego niezależnym konstrukcyjnie i funkcjonalnie obiektem.

Na poziomie parteru strefa holu stanowi zwornik łączący podstawowe funkcje budynku, takie jak strefę relaksu, księgarnię, kawiarnię, strefę edukacji oraz część serwisową z szatniami oraz toaletami. Odpowiednio zgrupowana gastronomia wraz ze sklepem muzealnym i trzonem komunikacyjnym umożliwiającym bezpośrednie połączenie z najwyższą kondygnacją budynku, mogą stanowić niezależnie funkcjonującą strefę muzeum, dostępną również poza godzinami otwarcia ekspozycji.

parter

kondygnacja z ekspozycją

Moduł konstrukcyjny w Muzeum Stanisława Wyspiańskiego stanowi pochodną wyeksponowanej w jego wnętrzu struktury elewacji Gmachu Muzeum Narodowego. Charakterystyczny rytm znajduje swoje odzwierciedlenie również na zewnątrz nowego budynku, tworząc analogiczną siatkę podziałów konsekwentnie oplatającą obiekt ze wszystkich stron. Wypełnienie tej organicznej struktury przewidziano z profilowanego, półprzeźroczystego szkła artystycznego ze współczesnymi motywami odnoszącymi się do twórczości Stanisława Wyspiańskiego, tworząc w skali urbanistycznej wyraźny znak przestrzenny.